Cameralenzen: de telelens

Na de Lensbaby volgt het tele-objectief (of télélens) in de reeks over het materiaal waar ik zoal mee werk. Behalve dat dit de lens is die ik het vaakst gebruik tijdens fotosessies, valt er heel wat over te vertellen. Voor de duidelijkheid zal ik eerst ingaan op wat nu precies een telelens is, welke ik gebruik en dat vervolgens ook linken aan de praktijk van hondenfotografie.

Wat is een telelens?
 een lens met een brandpuntsafstand groter dan 70mm (wat bpa is ga ik hier niet verder uitleggen, maar je kan dit getal vinden op je lens, uitgedrukt in millimeter)

Vertaald vanuit het oude Grieks betekend tele iets als ‘ver weg, ‘op een grote afstand’. Denk maar aan telefoon of televisie en de link naar een telelens is snel gemaakt. De lens wordt het vaakst gebruikt om iets dat ver weg is dichterbij te brengen zoals bij sportcompetities of wildlife- fotografie.

Door de wijze waarop het wat op een afstand is dichterbij brengt heeft de lens een kleine beeldhoek. De beeldhoek is het deel van de wereld dat je op foto kan vastleggen. Een telelens ‘knipt’ als het ware een klein deeltje uit dat vergroot weergegeven wordt. Het gevolg hiervan is dat de minste beweging van je handen een groot effect heeft voor je kadrering en men daarom vaak verkiest om te werken met een statief — denk bv aan de fotografen aan de kant van voetbalwedstrijden, die hebben zulke grote lenzen bij dat je niet uit de hand kan schieten.

Heel typerend voor een telelens is het platgedrukte perspectief waardoor alle objecten lijken dichter op elkaar te volgen en hun onderlinge verhouding vertroebelt. Ook hebben zij een beperkte scherptediepte wat ideaal is om een onderwerp te isoleren en een mooie vage achtergrond te krijgen.

Als voorbeeld hieronder, de 80-200mm 2.8 lens voor Nikon die ik gebruik. Omdat het een behoorlijk zwaar objectief is, zeker omdat er bij dat gewicht ook nog eens de camera bij moet, laat ik het meestal thuis als ik gewoon even een toertje ga wandelen met de doggies. Toch zit deze lens al behoorlijk ingenieus in elkaar om de omvang te beperken en is het mogelijk om zonder statief foto’s te maken.

Waarvoor kan je een telelens gebruiken?

Bij onzekere, angstige of heel erg enthousiaste honden
Niet elke hond kan je van dichtbij benaderen. Sommigen vinden vreemde mensen doodeng, een camera een griezelig object (hoewel ik dat nog niet heb ervaren) en anderen vinden de hele wereld zo ongelooflijk tof dat ze bij de minste prikkel in het rond stuiteren. Herkenbaar? In beide gevallen blijf ik op een afstand om de honden niet te overprikkelen zodat ze in alle rust kunnen spelen of poseren.

Om je onderwerp dichterbij te brengen
Honden die heerlijk aan het ravotten zijn, gaan niet netjes op de ideale plek blijven trappelen maar gaan alle kanten uit. Met een tele kan je ze nauwgezet volgen en toch beeldvullend fotograferen zonder dat je hen achterna moet lopen.

Voor portretfoto’s met een wazige achtergrond
Beide foto’s zijn ongeveer van op hetzelfde punt gemaakt. Bij de linkse zoomde ik verder in om tot een portretfoto te komen, bij de rechtse wordt er meer omgeving in beeld gebracht. Hoe meer je gaat inzoomen, hoe meer je dat wazige effect zal bekomen.

Om foto’s te maken zonder het moment te verstoren. Soms gaan honden helemaal op in hun spel en dichterbij sluipen hebben ze natuurlijk meteen gezien. Ik stel me dan op een afstand op en laat ze gewoon doen, wachtend op het moment dat ik wil vastleggen. (en ja soms loopt dat mis, dan draaien ze zich lekker om met hun beentje waardoor je helemaal niets te zien krijgt 🙂 )

Om droog te blijven 🙂
Dit klinkt misschien wat gek, maar een actieve, spelende zand/water/modder-hond op een afstand houden is een heel gezonde keuze voor je camera want de meeste toestellen zijn alles behalve een goede match met vuil en water. Dus laat de honden gerust heerlijk smerig doen, en bespaar jezelf en je camera die ongewenste douche.

Om bij laag zonlicht je eigen schaduw niet in beeld te hebben
Het mooiste licht valt in de vroege ochtend of tegen dat de zon alweer zakt, maar dat is natuurlijk ook het moment dat je zelf ook lange schaduwen werpt. Door een laag standpunt in te nemen + in het telebereik te werken, kan je je eigen schaduw te snel af zijn.

Voordelen van een telelens:
je kan je subtiel én droog opstellen
het onderwerp kan dichterbij gebracht worden
mooie, wazige achtergronden waardoor de honden extra goed uitkomen
een duidelijke focus in je beeld

Nadelen van een telelens:

groot en zwaar om mee te nemen
duur in aankoop
snellere sluitertijd nodig: om de foto vanuit de hand te kunnen maken heb je grofweg de tijd nodig van de brandpuntsafstand. Wanneer je bv de foto wil maken op 200mm heb je minstens 1/200s nodig om de beweging van je handen te compenseren.
omdat je je handen niet vrij kan maken (tenzij je werkt met een statief) kan het zijn dat je hulp nodig hebt om de aandacht van de hond te krijgen.

Extra: zoomlenzen?
Een telelens beperkt zich tot het telebereik, dus vanaf 70mm, maar erg veel zoomlenzen gaan van groothoek tot en met het telegebied. Bijvoorbeeld een 18-105mm. Je kan met deze lenzen dus ook het tele-effect creëren wanneer je voldoende inzoomt.

Veel fotoplezier!