“Met mijn camera lukt dat niet”

Toen ik eerder een blogpost online plaatste met tips om ook in huis tot betere fotoresultaten te komen, kreeg ik -zoals wel vaker- de bedenking “jamaar met mijn materiaal/camera/lenzen/…(schrappen wat niet past) gaat dat niet, ” te horen.

Het is een bedenking die ik enerzijds zeer goed begrijp want na 10 dikke jaren fotograferen ben ik nog niet uitgeleerd en ook ik moet soms echt de tijd nemen om iets te analyseren, oefenen en evalueren om het onder de knie te krijgen. Ik zit ook vaak te kwijlen als ik het materiaal van sommige fotografen zie.
Toch komt ook de weerstand in me boven en de reden waarom ik het nodig vind om hier toch iets over te schrijven.  Veel te vaak nog doet men alsof het de camera is die foto’s maakt. Alsof het de verf is die een schilderij maakt.

Het is toch ook niet het scalpel dat de plastische chirurgie uitvoert?
Of de oven die vanzelf de perfecte taart bakt?

Met de technologische vooruitgang, miljoenen knopjes en opties wordt uit het oog verloren dat fotografie niet zomaar point & shoot is maar een vak en een kunst. Iedereen mag zich tegenwoordig fotograaf noemen (sinds ongeveer 10 jaar) en voor mij is dat prima. Hoe iemand zichzelf noemt maakt voor mij geen sikkepit uit. Het zijn immers niet de woorden maar de daden die tellen. De resultaten ook, wanneer het over fotografie gaat. Fotograferen dat is nog altijd een wervelende dans tussen techniek en creativiteit. Tussen kennis en gevoel. En misschien ook tussen waarheid en fictie.
Fotografie dat is schrijven met licht, zoals iemand het ooit poëtisch verwoordde. Maar achter die charmante façade schuilt analyseren, studeren, oefenen, prutsen, mislukken, herbeginnen. Tienduizend uren zoals voor elke vaardigheid als je Malcolm Gladwell mag geloven (The outliers, the story of success. 2008). Iets onder de knie krijgen is geen glamour, het is verdomd hard werk. Elke dag opnieuw.

Een toestel aanschaffen en al dan niet de handleiding lezen voor je van start gaat is nauwelijks de start te noemen van het avontuur en uitdaging die fotografie is.

Makkelijk praten met mijn camera? (wat deze ook mag zijn) Zoals ik op facebook reeds schreef: ik ga niet onozel doen en ontkennen dat ik heel tevreden ben van mijn camera(‘s) of dat sommige toestellen meer mogelijkheden hebben dan andere. Dat is zo. Ik heb de toestellen die ik heb zeer bewust gekozen. Maar wanneer ik tips schrijf doe ik dat met als doel om jouw en elke andere lezer een aanzet te geven om het experiment aan te gaan, om de kennis te verruimen, om truuken te zoeken en om tot betere/leukere/… resultaten te komen ongeacht je niveau of materiaal. En vooral om iedereen aan te moedigen en te helpen om van onze lieverds mooie herinneringen vast te leggen.

Waarom ik dan toch technische benamingen gebruik? Bij elk vak hoort een vaktaal. En omdat de variabelen van ISO, sluitertijd, diafragma, brandpuntsafstand en compositie de werkelijke waarde en sfeer van je beeld gaan bepalen is het noodzakelijk om ze te leren kennen, herkennen, benoemen en in te zetten. Ik zou het vaag kunnen hebben over ‘een knopje daar vanvoor aan je camera’ of ‘draai 2 keer aan je lens en wiebel dan met je tenen’ maar wie komt daarmee vooruit?
Om mijn woorden kracht (oftewel beeld) bij te zetten haalde ik mijn oude D70 van onder het stof vandaan. De D70 was mijn eerste digitale camera -nu met plakkerige grip -jakkes- een toestel uit 2006, maximale ISO 1600, 5 scherpstelpunten, 3008x 2000 pixels, 6MP. Om het helemaal af te maken gebruikte ik eveneens een zoomlens terwijl ik bijna altijd en veel liever met primes werk. De enige ‘cheat’ is dat ik niet de standaard kitlens 18-105 gebruikte want die lens is zonder er doekjes om te winden gewoon rotzooi: onscherp, niet stevig, onbetrouwbaar en niet lichtsterk. In plaats daarvan monteerde ik een 16-85mm. Zowat alle recente camera’s en zeker de spiegelreflexcamera’s leveren betere kwaliteit en helderdere beelden dan de oude (en versleten, want veel gebruikte) D70.

Het resultaat? Een dik pak ruis, en doordat ik een kleiner diafragma moest gebruiken vooral een teveel aan informatie (lees rommel) zichtbaar in de achtergrond. Maar uiteindelijk wel met de mogelijkheden én beperkingen van deze camera een prima resultaat. Zowel Oona als Mogwai heb ik kunnen vastleggen op hun typische manier. Oona terwijl ze net een speeltje van Mo verschalkte en er parmantig mee op de zetel gaat liggen en Mo die zich strategisch legt waar ze me in het oog kan houden.

Om een lang verhaal kort te maken, steek het niet te snel op je materiaal en zoek uit wat anders kan om jouw beelden te verbeteren. Natuurlijk kan het zijn dat je een lens hebt die niet zo goede prestaties levert of dat je camera veel ruis vertoont of versleten is maar dat zijn op zich geen redenen om geen treffende beelden te schieten.
Check bv eens de beelden van de gevestigde waarden in de fotografie. De oude meesters die werkten met 35mm film en 36 kansen om een goede reeks te maken. De korrelzoekers van weleer die een hele ijskast vol filmrolletjes hadden staan. Je kan ruis zien, lensfouten, bewuste onscherpte en beperkte contrasten. Maar kijk bv ook eens naar de schoonheid van de warme beelden van bv Saul Leiter of de sprekende portretten van Anton Corbijn of de creativiteit waarmee William Wegman zelfs op polaroid honden fotografeerde (serieus, ik zou er niet aan beginnen).

Ook zo kort was dat nu ook weer niet maar ik hoop toch dat ik enerzijds een mythe de wereld uit kan helpen en anderzijds heb kunnen aantonen dat er meer is dan pixels tellen en gratis photoshopacties over je beeld gooien.

Gewoon gaan!