Dalarna, de Zweedse provincie waarin we nu wonen, werd gevormd door de mijnbouw. De kopermijn van Falun is waarschijnlijk de bekendste omdat deze ooit 2/3 van Europa’s koperbehoefte produceerde en de bijproducten ervan resulteerden in bekende rode verf voor huizen in het hele land. Het was actief van rond de 10e eeuw tot 1992 en is nu een UNESCO-erfgoed en museum. Behalve de grote kopermijnen, is de aarde hier bewezen rijk te zijn aan allerlei interessante mineralen en ertsen, variërend van kwarts en marmer tot ijzer, koper en zilver. Maar zelfs na eeuwen van graven zijn er nog steeds schatten te vinden voor zowel bedrijven als nieuwsgierige zwervers zoals wij.
Na een millennium van graven en het komen en gaan van vele koningen, heeft de tijd veel sporen geslagen, maar er is een enorme inspanning geleverd om de geschiedenis van dit gebied te bewaren en te delen. Op sommige plaatsen ziet het er een beetje triest uit met nog maar een paar stenen en een droge tekst die uitlegt dat er ooit in 1600 of zo wat schuren waren. Nou… dat boeit me niet zo. Op andere plaatsen, zoals Flatenbergs hytta in Smedjebacken, zijn meer gebouwen bewaard gebleven, en ook een paar foto’s zodat we kunnen begrijpen hoe de gebouwen eruit zagen en waarvoor ze werden gebruikt.
Het gebied is gratis toegankelijk en ligt in een rustige omgeving, en dat is iets wat ik erg leuk vind aan veel van deze historische plekken. Je kunt een korte fika-pauze houden, iets nieuws leren en het opnemen in een wandeling of rondleiding door het gebied – zonder de moeite om all-in te gaan op een lange geschiedeniswandeling in een museum. En de honden kunnen gewoon mee.
Als je goed kijkt – hopelijk lukt dat op je scherm – zie je felblauwe en groen gekleurde stenen. Het zijn geen echte stenen, maar een bijproduct van smeltend ijzer. Ze worden bergslagsten/slagsten genoemd. Soms schrijft men ook Zweeds blauw, maar dat is ook een eendenras, dus dat kan voor verwarring kan zorgen :-).
Deze groene en blauwe stenen zijn zo mooi dat ik ze al een tijdje verzamel – niet van de ruïnes natuurlijk, maar als je goed oplet kan je ze op tal van plekken gewoon tijdens je wandeling vinden. Sinds ik een paar weken geleden een stenentrommel heb gekregen, verwerk ik een deel van de slagstenen om ze glad en gepolijst te maken. Ik ben benieuwd hoe dat gaat aflopen!
